Korkowiec - rodzina rutowate

Gatunki korkowca: znamy 10 gatunków na świecie, w Polsce popularny jest tylko 1 gatunek - korkowiec amurski, spotykany w parkach i ogrodach. W naszych arboretach natomiast spotkać można jeszcze korkowiec japoński i korkowiec sachaliński.


Korkowiec amurski (Phellodendron amurense)

Cechy drzewa: Korkowiec amurski pąk kwiatowyKorkowiec amurski zielone owoce Korkowiec amurski to drzewo o szerokiej koronie i wysokości do 12 metrów. Pień zwykle niski, pokryty grubą, elastyczną i regularnie spękaną, grubą korą, średnio do 7 cm grubości. Kora ugina się pod naciskiem i nadaje się do przerobu na korek. Pączki ukryte w nasadach ogonków liściowych, bez łusek. Pędy jasnobrązowe, błyszczące, z wyraźnymi przetchlinkami.

Liście. Liście ułożone naprzeciwległe, po roztarciu silnie pachnące, nieparzystopierzaste, 5-13 listkowe, długości do 35 cm. Listki ustawione naprzeciwlegle, z długim, ostrym wierzchołkiem, całobrzegie, długości 5-10 cm, z wierzchu nagie i połyskujące, pod spodem, wzdłuż nerwu skąpo owłosione, na brzegu z przeświecającymi gruczołkami. Liście korkowca jesienią przebarwiają się na żółto. Jest to roślina dwupienna.
Kwiaty. Kwiaty drobne, zielonkawe, w szczytowych wiechach, niepozorne.
Kwitnienie. Korkowce zakwitają pod koniec maja i w pierwszej dekadzie czerwca.
Owoce. Owoce to czarne, kuliste pestkowce, średnicy 1 cm, o silnym, terpentynowym zapachu. Dojrzewają we wrześniu i bardzo długo utrzymują się na gałęziach drzewa.

Pochodzenie: Północna część Chin.

Rozmaitości: Korkowiec amurski liśćKorkowiec amurski kora Rośnie w dolinach rzek i pojedynczo w mieszanych lasach liściastych. Korkowiec amurski to drzewo bardzo wytrzymałe na mrozy, ale mniej wytrzymałe na suszę. Wymaga żyznych, głębokich, świeżych gleb. Najlepiej rośnie w pełnym oświetleniu. Znosi dobrze także niewielkie ocienienie. Liście wiosną rozwijają się późno, jesienią wcześnie opadają (krótki okres wegetacyjny). Odznacza się reguralną, obficie ulistnioną korona. Kwiaty bardzo miododajne. Owoce chętnie zjadane przez ptaki.

To cenne i efektowne drzewo dla zadrzewień miejskich i osiedlowych. W parkach należy sadzić pojedynczo, blisko dróg, aby pokazać oryginalne ulistnienie i pokrój. Rozmnaża się z nasion wysiewanych wiosną po zimowej stratyfikacji. U nas często spotykany, zarówno w starych parkach, jak i w młodych nasadzniach.

Korkowiec amurski kwiatostanKorkowiec amurski kwiat Jest głównym źródłem huáng bò - jednego z 50 podstawowych ziół stosowanych w tradycyjnej medycynie chińskiej. Jest stosowany jako tradycyjny chiński lek w leczeniu zapalenia opon mózgowych, czerwonki bakteryjnej, zapalenia płuc, gruźlicy, guzów, żółtaczki i marskości wątroby. Może hamować kurczliwość gruczołu krokowego, co sugeruje, że może być przydatny w leczeniu zaburzeń urologicznych spowodowanych niedrożnością cewki moczowej, takich jak łagodny rozrost gruczołu krokowego. Związki w liściach (kwercetyna, kwercetyna-3-O-beta-D-glukozyd, kwercetyna-3-O-beta-D-galaktozyd i kaempferol-3-O-beta-D-glukozyd) wykazywały znaczącą aktywność usuwania wolnych rodników, porównywalną do witaminy E.

Barwnik pozyskany z kory korkowca amurskiego był historycznie używany w całej Azji Wschodniej do kolorowania papieru do sutr i innych dokumentów, w tym Diamentowej Sutry. Żółty barwnik chronił przed ukąszeniami owadów.

Z owoców korkowca amurskiego pozyskiwano tłoczony olej. Kora tego drzewa jest ważnym lekiem ziołowym w Chinach. Olej ma właściwości owadobójcze. Olejek zawiera szereg substancji biologicznie czynnych, w tym flawonoidy (diosmina), alkaloidy (berberyna, jatroryzyna, palmatyna), saponiny i kumaryny. Zastosowania lecznicze oleju obejmują leczenie zapalenia trzustki, obniżenie poziomu cholesterolu i cukru we krwi oraz leczenie różnych chorób skóry.

Korkowiec amurski uważany jest za drzewo inwazyjne w wielu częściach Ameryki Północnej. Stan Massachusetts wymienia go jako szkodliwy chwast.

Drzewa podobne: Korkowiec amurski owoceKorkowiec amurski jesienią Korkowiec amurski, ze względu na złożone liście, przypomina nieco mniej znane u nas orzechy, orzeszniki, skrzydłorzechy czy jesiona wąskolistnego. Rozróżnia je łatwo uginająca się korowina korkowca. W stanie kwitnienia i owocowania łatwy do identyfikacji.

Lokalizacja zdjęć: Park w Żelazowej Woli, Park Saski w Warszawie, Łazienki Warszawskie, arboretum w Rogowie.


- Zdjęcia korkowca amurskiego -




Korkowiec japoński (Phellodendron japonicum)

Cechy drzewa: Korkowiec japoński zielone owoceKorkowiec japoński owoce Korkowiec japoński to drzewo do 10 metrów wysokości. Kora popękana, podobnie jak u korkowca amurskiego ale cieńsza i mniej uginająca się pod naciskiem. Gałązki zmieniają kolor z czerwonawo-brązowego na nawet brązowy.
Liście. Liście intensywnie zielone, złożone, listki owalne. Jesienią przebarwiają się na zółto.
Kwiaty. Kwiaty bardzo niepozorne, drobne, żółtozielone, zebrane w stojące wiechy. Kwitnie na początku lata.
Owoce. Owoce początkowo zielone, a nastepnie czarne o kształcie centymetrowych kulek. Rosną w owocostanach po kilka sztuk.

Pochodzenie: Japonia.

Rozmaitości: Korkowiec japoński liśćKorkowiec japoński jesienią Odporny na nasz mróz, ale bardziej wrażliwy na zimno w młodości niż korkowiec amurski. Rozmnaża się z nasion po uprzedniej stratyfikacji. Liście jesienią żółkną i pozostają na drzewie dłużej niż u korkowca amurskiego. W Stanach Zjednoczonych, gdzie został sprowadzony z Japonii w połowie XIX wieku, uznawany jest za gatunek inwazyjny. U nas spotykany tylko w kolekcjach dendrologicznych.

Drzewa podobne: Korkowce między sobą są bardzo podobne. Decydują detale. Jego liście po roztarciu w palcach wydzielają zapach terpentyny.

Lokalizacja zdjęć: Arboretum w Rogowie.


- -




- Drzewa Polski - Atlas drzew -