Orzesznik, przeorzech, hikora - rodzina orzechowate

Orzesznik gorzki

Orzesznik gorzki kora

Cechy drzewa: Orzesznik gorzki to drzewo wysokości do 30 m, o cylindrycznej lub jajowatej koronie. Kora na pniu płytko bruzdowana i drobno spękana. Pączki brązowożółte lub złociste. Młode pędy rdzawo owłosione, starsze nagie, w zimie szare.

Liście 5-9 listkowe. Listki jajowato-lancetowate, stosunkowo wąskie, długości 8-15 cm, ostro piłkowane, z wierzchu ciemnozielone, od spodu jaśniejsze i przynajmniej wzdłuż głównych nerwów owłosione. Jesienią liście orzesznika gorzkiego przebarwiają się wspaniale na żółto. Owoce - małe orzeszki - drobne, kuliste i lekko spłaszczone, średnicy 2-3 cm. Zewnętrzna okrywa zielona, cienka, po dojrzeniu pęka najwyżej do połowy i nie odpada od orzeszka. Wewnętrzna okrywa gładka, bez wystających żeber, bardzo cienka. Jądro orzeszka gorzkie. Owoce dojrzewają w końcu września, utrzymują się długo na drzewie i spadają przez całą zimę.

Rozmaitości: Orzesznik ten rośnie głównie w dolinach rzek, na glebach podmokłych i bagnistych. Drzewo to jest od dawna uprawiane w Europie lecz głównie w krajach zachodnich. Jest bardzo wytrzymały na niskie temperatury. Wymaga gleb wilgotnych. Cechują go dekoracyjne liście zwłaszcza jesienną porą. Orzechy niejadalne.

Pochodzenie: Wschodnia część Ameryki Północnej.

Lokalizacja zdjęć: Arboretum w Rogowie, Ogród Botaniczny UW w Warszawie, Park Skaryszewski w Warszawie.

- Zdjęcia orzesznika gorzkiego -

Orzesznik pięciolistkowy

Cechy drzewa: Orzesznik pięciolistkowy to drzewo do 25 m wysokości o jasnoszarej, łuszczącej się korowinie. Pączki pokryte czarnymi łuskami. Liście pięciolistkowe. Szczytowy listek największy. Listki eliptyczne lub odwrotnie jajowate, do 15 cm długości, pikowane. Jesienią przebarwiają się na złotożółty kolor. Owoce kuliste do 6 cm średnicy, w grubej okrywie, pękającej i odpadającej po dojrzeniu. Orzech jest wyraźnie żebrowany i posiada cienką, białą skorupkę. Dość smaczny, jadalny. 

Rozmaitości: Wytrzymały na mrozy. Spotykany w parkach północnej i zachodniej Polski. Rośnie w dolinach rzek, na zboczach, na równinach, na żyznych, dostatecznie wilgotnych glebach. Wchodzi w skład wielogatunkowych lasów liściastych. Orzesznik ten również do dawna (1629) znany jest w Europie. W Ameryce uprawiany w licznych odmianach ze względu na smaczne owoce i cenne drewno.

Pochodzenie: Ameryka Północna i Chiny.

Lokalizacja zdjęć: Arboretum w Karnieszewicach.

Orzesznik siedmiolistkowy kora

Cechy drzewa: Orzesznik siedmiolistkowy to drzewo wysokości do 30 metrów, o gęstej, szerokiej koronie. Pień prosty, zwykle wysoko oczyszczony z bocznych gałęzi, pokryty silnie łuszczącą się korowiną, która odpada w długich płatach, często długości do 80 cm i więcej. Odstające płaty korowiny nadają pniom tego drzewa charakterystyczny wygląd. Pączki szczytowe bardzo duże, brązowoszare, przylegająco owłosione. Pędy grube, młode owłosione, szare nagie, w zimie jasnobrązowe.

Liście 7-listkowe, duże. Listki długości 10-20 cm, szczytowy listek największy, szerokolancetowate lub jajowate, krotko zaostrzone, piłkowane, pod spodem trwale owłosione. Osadki liściowe często pozostają jakiś czas na gałęziach po opadnięciu listków. Liście w chwili rozwijania na wiosnę otoczone są charakterystycznymi, dużymi okrywami (wewnętrzne łuski pączków). Jesienią liście przebarwiają się na jasnobrązowo. Owoce to duże, ok. 7 cm średnicy, orzechy, okrągławe o grubych, rozpadających się po dojrzeniu okrywach zewnętrznych. Orzech ten jest spłaszczony, z wyraźnymi żebrami, grubościenny. Jądro słodkie i dość smaczne, ale niewielkie i trudne do wydobycia z twardych łupin. W Polsce owoce dojrzewają w październiku, lecz spadają z drzewa późną jesienią i zimą aż do wiosny.

Rozmaitości: Rośnie w lasach łęgowych (dorzecze Misssisipi), na terenach zalewanych wodami powodziowymi. Gatunek tego orzesznika znany jest w Europie od początku XIX w. Wytrzymały na niskie temperatury. Jeden z najpiękniejszych orzeszników, bardzo dekoracyjny zarówno wiosną jak i na jesieni. W parkach rzadko spotykany. Sadzić należy pojedynczo lub w luźnych grupach.

Pochodzenie: Wschodnia część Ameryki Północnej.

Lokalizacja zdjęć: Arboretum w Rogowie.