Cechy drzewa:
Kasztanowiec zwyczajny to szybkorosnące drzewo, osiągające wysokość do ok. 30 metrów i średnicę 120 cm. Kora drzew młodych jasnoszara do szarawobrunatnej, później ciemniejsza, spękana na płytki i z grubą korowiną. Pączki zimowe bardzo duże do 3 cm, ciemnobrązowoczerwonawe, bardzo lepkie.
Liście. Liście naprzeciwległe, złożone, dłoniastopierzaste 5-7. listkowe, ogonek zgrubiały u nasady do 20 cm długości. Listki ostro zaostrzone na szczycie, regularnie podwójnie piłkowane do 25 cm długości i 10 cm szerokości. Z wierzchu ciemnozielone od spodu jaśniejsze, nagie. Na jesieni złotożółte do brązowożółtych.
Kwiaty. Kwiaty 5-krotne koloru białego w wielkich, prostych, wiechowatych kwiatostanach w kształcie piramidy do 30 cm wysokości.
Płatki okrągławe, w środku z jasnożółtą, później pomarańczowo- i ciemnoczerwoną plamką. Ponad koroną wystaje 5-9 pręcików.
Kwitnienie. Kasztanowce kwitną w pierwszej dekadzie maja, najczęściej równolegle z rozpoczynającymi się w Polsce maturami.
Owoce. Zalążnia przekształca się w 5-7 cm zieloną torebkę z kolcami, która odpada na zimę i uwalnia 1 lub 2 brązowawe nasiona. Nasiona lśniące, czerwono-brązowe, niejadalne i lekko trujące na surowo.
Pochodzenie: Półwysep Bałkański, Azja Mniejsza.
Rozmaitości: W Polsce żyją drzewa kasztanowca białego przekraczające 200 lat. Wg Pacyniaka najstarszy kasztanowiec zwyczajny liczy sobie 233 lata, rośnie w Lubiniu gmina Krzywiń - dawne woj. leszczyńskie. Ma on obwód 501 cm, pierśnicę 159,5 cm i wysokość 26 metrów. Spotykane są w Polsce egzemplarze wyższe niż 30 metrów i o większym obwodzie - powyżej 600 cm.
Kasztanowiec ma właściwości toksyczne, od dawna stosowano go w Turcji do leczenia kaszlu u koni. Dlatego w języku angielskim i rosyjskim nazywany jest "końskim kasztanem". Owoce kasztanowca w lesie służą jako karma dla zwierzyny, zwłaszcza płowej. W medycynie ludowej papka kasztanowa była stosowana zewnętrznie jako środek przeciw hemoroidom.
Kasztanowiec wzmacnia naczynka. Surowcem do produkcji leków i kosmetyków są liście, kwiaty i owoce. odkryto w nich escynę, która potrafi uszczelniać ściany naczyń krwionośnych i zmniejszać obrzęki. Ekstrakt z kasztanowca pobudza mikrokrążenie, usuwa nadmiar wody nagromadzonej w tkankach, działa drenująco.
Jedne z pierwszych kasztanowców białych trafiły do Polski w 1587 roku. Zostały posadzone w Łobzowie pod Krakowem. Pochodziły z Austrii. To tam rozpoczęto ich uprawę w Europie w 1576 dokąd kasztanowiec zwyczajny został sprowadzony do ogrodów cesarza Maksymiliana II ze Stambułu.
Drzewa podobne: Kasztanowiec zwyczajny jest dość łatwy do identyfikacji. Palczaste liście, białawe kwiatostany i owoce w kolczasych łupinach znają wszyscy. Inne gatunki kasztanowców różnią się liśćmi, kwiatami i owocami.
Lokalizacja zdjęć: Żyrardów al. Partyzantów, okolice szkoły podstawowej numer 4, cmentarz, os. Wschów, Eko Park.
Odmiany kasztanowca zwyczajnego: Do najczęściej spotykanych odmian kasztanowca zwyczajnego należą 'Baumannii' - pełnokwiatowa, 'Laciniata' - o powcinanych i postrzępionych liściach, 'Memmingeri' - o jaśniejszych liściach, 'Pyramidalis' - o kulistej bądź jajowatej koronie i 'Umbraculifera' - niższe drzewo o parasolowatej koronie.
Odmiana 'Baumannii' to tzw. odmiana pełnokwiatowa. Kwitnienie rozpoczyna ok. tygodnia do 10 dni później. Drzewa nie wydają kasztanów - nie zawiązują owoców. Idealne drzewo do nasadzeń w miejscach, gdzie owoce nie są mile widziane i mogłyby być niebezpieczne - np. place zabaw i tereny przyszpitalne.
Lokalizacja zdjęć: Zdjęcia pochodzą z AQUA parku, EKO parku i parku Partyzantów w Żyrardowie oraz skweru Pawełka w Warszawie.
Cechy drzewa:
Kasztanowiec czerwony ma mniej płytkowatą i szarawą korę. Jest niższym i mniej potęznym drzewem niż kasztanowiec zwyczajny.
Liście. Liście delikatniejsze w aspekcie unerwienia i grubiej piłkowane. Nieco mniejsze i sztywniejsze. Barwa zieleni liści o ton ciemniejsza.
Kwiaty. Kwitnie mniej obficie ale równie urokliwie. Kwiaty purpurowoczerwone.
Owoce. Owoc nieco mniejszy i prawie bez kolców. Kolor łupiny szaro-brązowy. Nasiona - kasztany - dużo większe i bardziej lśniące od kasztanów kasztanowca zwyczajnego. Najczęściej występują pojedynczo w łupinie.
Pochodzenie: Jest to hodowlana krzyżówka kasztanowca zwyczajnego z kasztanowcem krwistym. Powstała w Niemczech w XIX wieku.
Rozmaitości: Bardziej wrażliwy na mróz i przymrozki od kasztanowca zwyczajnego. Kwitnie ok. 2 tygodnie później. Również bez większych problemów rozmnaża się z nasion. Wymaga nieco bardziej żyznych gleb. Często atakowany przez mączniaka. Raczej odporny na szrotówka kasztanowcowiaczka.
Drzewa podobne: Kasztanowiec czerwony jest dość łatwy do identyfikacji, nawet w okresie poza kwitnieniem. Wszystkie gatunki kasztanowców różnią się liśćmi, kwiatami i owocami. Spostrzegawcze oko botanika dostrzeże też różnice w samych pąkach i korowinie.
Lokalizacja zdjęć: Żyrardów ul. Kościuszki, park Dittricha, okolice Kolibra, przy szkole specjalnej nr 5.
Cechy drzewa:
Kasztanowiec żółty to drzewo o wysokości do 27 metrów w swojej ojczyźnie. U nas rośnie do 12 metrów.
Pień ciemnobrązowy, u starszych okazów delikatnie popękany. Gałęzie lekko zwisające.
Liście. Liście węższe i bardziej błyszczące od liści kasztanowca zwyczajnego. Jesienią liście przebarwiają się na intensywny żółty kolor i szybko opadają.
Kwiaty. Kwiaty drobne, jasnożółte zebrane w grona do 15 cm długości. Dużo mniej okazałe od kwiatów dwóch powyższych kasztanowców.
Owoce. Owoce gładkie, z początku zielone, następnie brązowawe, bez kolców, kształtem przypominają małe gruszki. W łupinie mieści się po 2 do 4 małych kasztanów.
Pochodzenie: Wschodnie stany Stanów Zjednoczonych.
Rozmaitości: Kasztanowiec żółty kwitnie kilka tygodni później od kasztanowca białego. Jest bardziej wrażliwy na mrozy. Wykazuje większą odporność na choroby niż pozostałe popularne u nas kasztanowce. Warty szerszego rozpowszechnienia w Polsce. Z kasztanowcem gładkim tworzy mieszańca - kasztanowiec marylandzki (Aesculus ×marylandica).
Drzewa podobne: Trudny do identyfikacji i rozróżnienia od pozostałych kasztanowców w okresie bez kwiatów i owoców. Duże różnice są w liściach kasztanowców, co dobrze widać na zdjęciach.
Lokalizacja zdjęć: Ogród Botaniczny w Warszawie, Arboretum w Rogowie i w Powsinie.